თავისუფლების ინსტიტუტი არის ერთ-ერთი ძველი უფლებადამცველი და კვლევითი ორგანიზაცია, რომელიც მიზნად ისახავს ბუნებითი სამართლისა და თავისუფლების დაცვასა და გავრცელებას. ჩვენ ვცდილობთ არამარტო გავაანალიზოთ ქართული საჯარო პოლიტიკა, არამედ შევცვალოთ ის. ჩვენ გთავაზობთ არამარტო აკადემიურ ფორუმს კრიტიკული დისკუსიისთვის, არამედ ვმოქმედებთ, როგორც რეფორმათა კატალიზატორი. ანალიზის, ადვოკატირებისა და აქტივიზმის გზით ჩვენ ვქმნით ჩვენს ხედვას საჯარო პოლიტიკის ფართო სპექტრის საკითხების შესახებ.
თავისუფლების ინსტიტუტი ოფიციალურად შეიქმნა 1996 წლის 22 აგვისტოს, ახალგაზრდა სამოქალაქო აქტივისტების მიერ. მათი უმთავრესი მიზანი იყო დაეცვათ თავისუფალი სიტყვა, რადგან დამოუკიდებელი მედია იყო საფრთხეში - შევარდნაძის ხელისუფლებამ ტელეკომპანია “რუსთავი 2”-ს მაუწყებლობა შეუწყვიტა.
შექმნიდან მალევე თავისუფლების ინსტიტუტი იქცა ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან ორგანიზაციად საქართველოში. ის აქტიურად მუშაობდა ადამიანის უფლებების, მედიის თავისუფლების, სიტყვის და გამოხატვის თავისუფლების, რელიგიური და ეთნიკური უმცირესობების უფლებების, ნაფიცი მსაჯულების ინსტიტუტის შემოღების, განათლების რეფორმის, დემოკრატიული ღირებულებების, ანტი-კორუფციული და სხვა მიმართულებებით ცნობიერების ამაღლებისათვის. თავისუფლების ინსტიტუტმა ათასობით ადამიანს გაუწია იურიდიული დახმარება.
2003 წელს თავისუფლების ინსტიტუტმა სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციებთან და სამოქალაქო აქტივისტებთან ერთად გამოაქვეყნა მანიფესტი „კმარა ანუ ათი ნაბიჯი თავისუფლებისკენ,“ რომელიც მიზნად ისახავდა იმ პერიოდის საქართველოს რეფორმირებას, ქვეყნის საბჭოთა პოლიტიკური სისტემის მთლიანად შეცვლას ყველა სფეროში ყოვლისმომცევლი და საფუძვლიანი რეფორმების გზით.
გარდა სხვადასხვა სახელმძღვანელოების, კვლევებისა და ჟურნალისტური გამოძიებებისა, ორგანიზაცია გამოსცემდა ჟურნალს “თავისუფლება”.
2003 წლის ვარდების რევოლუციასა და შემდგომ გატარებულ რეფორმებში თავისუფლების ინსტიტუტს მნიშვნელოვანი წვლილი ჰქონდა. ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს USAID-ის მიერ გამოქვეყნებული დოკუმენტის შეფასებით, “როდესაც საქართველოში შესაძლებლობა გაჩნდა რეფორმატორების ამ ჯგუფის დიდი ხნის გამომუშავებული იდეოლოგიური სიმტკიცე არსებითი იყო ახალი მთავრობის სწრაფად მოქმედებისთვის".
თავისუფლების ინსტიტუტი განახლდა 2019 წელს იმ პერიოდის პოლიტიკური კრიზისის საპასუხოდ და დაბრუნდა ახალი შემადგენლობით.
თავისუფლების ინსტიტუტის მიზანია ბუნებითი სამართლისა და თავისუფლების დაცვა და გავრცელება.
ინსტიტუტი თავისი საქმიანობით ესწრაფვის, დაამკვიდროს სამოქალაქო თავისუფლების, აქტიური მოქალაქეობის, საზოგადოებრივი ანგარიშვალდებულების, კანონის უზენაესობისა და გამჭვირვალობის ფასეულობები საზოგადოებრივ ცხოვრებაში, პოლიტიკაში, კანონებსა და საჯარო დაწესებულებებში, რამაც პლურალისტური დემოკრატიის, თავისუფალი ბაზრის, სამართლებრივი სახელმწიფოსა და სამოქალაქო საზოგადოების აშენებამდე უნდა მიგვიყვანოს.
